Hukuk (Özet) : Hukuk, her şeyden önce bir düzen demektir. Fakat hukukun öngördüğü düzen, çalışarak gerçekleeğlenceli bir düzen bileğildir. Hukuk, sosyete zarfında insanların hakikat nite davrandıklarını bileğil, nite davranmaları gerektiğini gösterir. Hukuk, kendisine uyulmak ve uygulanmak yürekin vardır. Türe değeri nedeniyle, insanlar arası ilişkileri bir düzene dokunmak, sosyal hayatın gerçekleşmesini yağdırmak gerek. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Hukuk düzeni, doğduğu andan itibaren bireyin kontrasına ikrar edilmesi ve uyulması müstelzim, kesinkes essah kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği kabilinden, onlara aykırı bir yönde bile kullanabilir. Bu nedenle sosyete zarfında insanların idare ve davranışlarının dostluk kurallarına uymaması, her mevsim mümkündür. “İşte dostluk, insan davranışlarını bileğerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana gelen bir model, bir bütündür.” İnsan-insan, insan-huy ilişkilerinin insanlığın müşterek çıkarı ve huzuru yürekin evrensel ilkelerle güvence altına kırmızıınmasıdır. Hukuk, adamlık seviyesi yürekin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birsonsuz fikir ortaya atılmıştır. Bunlar kaynağı: tanrı, sınıf çıkarları, sosyete sözleşmesi, huy ve insanlar olarak belirten mütalaalerdir. Hukuk Nedir Hukuk, toplumun genel menfaatini yahut fertlerin ve toplumun müşterek iyiliğini yağdırmak için konulmuş olan ve halk gücüyle desteklenen kaide, kazanç ve kanunların hepsidür. Henüz geniş bir tanımıyla dostluk, adalete yönelmiş sosyal evetşlakin düzenidir. Hukuk Kelime Medlulı Hukuk kelimesi Arapça “kazanç” kökünden hasılat ve kazanç kelimesinin çoğmehabetli olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Arapçda “kazanç” kelimesinin çoğmehabetli “ah’kak”tır. Türk Tat alma organı Kurumu’na bakarak dostluk kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yapmış oldurım güçlükleü belirleyen yasaların hepsidür”. Bunun haricinde hukukun “haklar” demeı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, ülfet demeında da kullanılır. Fen Medlulı Hukuk dönemden döneme değişmiş olduğu yürekin hala doyurucu bir tanım binalamamıştır. Kant “Hukukçular hala hukukun tanımını aramaktadırlar” der. Günümüzde en çok ikrar edilen tanımı ise: “Muayyen bir zamanda sınırlı bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması büyüklük zoruna (müeyyide) bağlamlanmış kurallar hepsidür.” Ilmî bir disiplin olarak dostluk, kendi zarfında omurga olarak ikiye ayrılır. Genel olarak hukukun kişiler arası ilişkileri sayfa düzlük kısmına Özel Hukuk, kişiler ile büyüklük yahut devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Bütün Hukuku adı verilir. Bu ayırım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Hukuk, Ticaret Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna cevap Anayasa Hukuku, Ukubet Hukuku ve İdare Hukuku halk hukukunun temellıca zir dallarıdır. Hukuk Kuralları ve Özellikleri Hukuku gayrı toplumu aranjör kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden ayıran özellik büyüklük aracılığıyla güvenceye kırmızıınmış ve cebri yapmış oldurımlara ehil olmasıdır. Hukuk kuralları insan davranışlarını düzenler ve bulunduğu toplumun kadir hükümlarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sayesinde benzer nitelikteki tam durumlarda uygulanması sağlamlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Hukuk düzlükında yapmış oldurım halk gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek yürekin kullanılır. Hukuk düzenini sağlamlamayı ve korumayı lakinçlayan yapmış oldurımlar gene dostluk düzeninin öngördüğü şekilde adına getirilir. Maddi ve içsel yapmış oldurımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yapmış oldurımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken içsel yapmış oldurımlar bu durumları engellemek yürekin kullanılır. Ukubet hukukunda ölüm, hapishane ve nakit cezaları; esas hukukunda siyasetten men, kısım yama; algı hukukunda algı ve kaçakçılık cezaları kabilinden çeşitli dostluk dallarında çeşitli yapmış oldurımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile müntesip çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız icabında; bilinçi bir irade olarak gharabelik kuramlar, irade dışı olarak gharabelik kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların birtakımlar felsefik bileğil ortaya konduğu devrin problemlerını çözmek yahut siyasi mütalaaleri dostluk biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali adalet olan dostluk, genel olarak şu şekilde tanımlanabilir: “Hukuk, adalete yönelmiş sosyal bir evetşlakin düzenidir.” Bu tanımdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu adına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, kullanışlı yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun sosyal hayatı düzenleyip insanların pasış ve asayiş zarfında bir arada evetşamalarını sağlamlamaktır. 2. Tatbik Yarar (Toplumsal İhtiyaçların Karşıtlanması) Hukukun kullanışlı amacını, sosyal gerçeklik belirler. Hukuk bu fonksiyonu ile sosyete zarfında yaşayan insanların, birbirleri ile düşünmek zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruhsal bir varlık olarak insanoğlunun binasından meydana gelen gereksinimlerinı kontralamaya çkırmızıışır. Hukuk bu fonksiyonu ile tevellüt, muta nikâhı, ölüm vb. önemli biyolojik olayları da çeşitli hükümlerle düzenler. Hiçbir dostluk düzeni hayatın omurga gerçeklerini görmezden gelemez. Hukuk düzeni, insanoğlunun saf binasına ve bundan müterakki gelen ihtiyaçlarına munis sarhoş olmak zorundadır. Hukuk önemli ölçübile, kazançlı gerçeklere bile sadıkdır; kazançlı gereksinimlara uymalı ve onları kontralamalıdır. 3. Türe Hukuk bu fonksiyonu ile sınırlı bir aranjman altına aldığı sosyal ihtiyaçları, özü salt bir denklik düşüncesi olan adalet ölçüsüne vurarak essah kimliğini kazanır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En kısaca tanımıyla adalet, “bir denklik düşüncesi”dir. “Türe, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) sarhoş olmak üzere dü çeşitli anlamda kullanılır. Türe haddizatında ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, fazilet, fazilet demeında zatî bir özelliği deyimler. Insan her mevsim haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni toka etmek yolunda sakır sakır ve bileğişçilikmez bir çaba gösterir. İşte bu idare ve çabayı gösteren adalet, özne (süje) ile müntesip oluşundan ötürü öznel (sübjektif) adalet olarak nitelenir. Bir fazilet olan öznel adaletin haricinde ve ondan önce nesnel (objektif) bir adalet konseptı vardır. Nesnel adalet, kişinin bir özelliğini bileğil, kişilerin müşahhas durumlarda gerçekleştireceği temas biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte dostluk düzlükında hukuki kadir olarak kelime konusu olan adalet bile, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü dostluk, insanlar arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve idraklanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar hepsidür.” Cemiyet yürekindeki davranış ve ilişkilerin bileğerlendirilmelerini yürekeren kurallar tamü olarak dostluk, bu bileğerlendirmelerde adalet ölçüsünü kullandığı ve içmek durumunda bulunduğuna bakarak, adaletin sonunda, hukukun da bir bileğerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Hukuk normlarında adalet acaba ne ölçübile yansıtılmıştır ? Mevcut dostluk ne denli adaletlidir ? İşte burada yasa üstü adalet konseptı ortaya çıkmaktadır. Bu, bütün dostluk sistemine ve sistemlerine hâkim mevcut, nesnel ve salt bir kadir niteliğindeki adalettir. Hukuk bir sosyete düzenini yürekerir. Hukukun varlık nedeni bile adalettir; lazım mevcut düzeni beklemek, gerekse onu bileğişçiliktirmeyi meşrulaştırmak yürekin her mevsim adalete temelvurulur. Nesnel ve yasa üstü adalet hukukta kontramıza yerleşmiş dostluk düzenlerinin birincil örneği, olması müstelzim dostluk demeında dostluk idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile adalet, mevcut dostluk düzenlerinin kendisine munis olup olmadığı açısından bir kadir ve istimara ölçüsü olabilir. Yine bu özelliği ile adalet, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun akdetmek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile yararlı ve zararlı kontralıklı ilişkilerde mevcut bu üç fonksiyon istikrar zarfında olduklarında, adil bir dostluk düzeninin gerçekleşmesi sağlamlanır. Normal olarak bütün dostluk normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak dostluk, hem adaleti gerçekleştirecek, hem sosyal evetşlakin uyacak, hem bile bu sosyal hayatın pasış zarfında sürebilmesi yürekin bir düzen görünümünü sağlamlamaya çkırmızıışacaktır.